اخلاق خانواده

همسران! از هم انتقاد نکنید

ده سال پیش، کتاب «نبرد بی‌برنده» را نوشتم. چکیده آن کتاب این است: «همسران! با هم مجادله نکنید.»
پس از آن، در کتاب «فرهنگ خانواده» نوشتم: «همسران! از هم عیب‌جویی نکنید.»
پس از آن، در درس‌ها و مشاوره‌ها گفتم: «همسران! برای هم استدلال نکنید.» اکنون می‌گویم: «همسران! از هم انتقاد هم‌ نکنید.»
انتقاد، انتقاد می‌آورد، همان‌گونه که جدل، جدل می‌آورد. عیب‌جویی، عیب‌جویی می‌آورد. استدلال، استدلال می‌آورد. این‌ها همه، گلستان زندگی خانوادگی را به میدان نبردی خصمانه بدل می‌کنند؛ نبردی برآمده از آشوب (حاصل مجادله)، کینه (حاصل عیب‌جویی)، خشکی روابط (حاصل استدلال) و انتقام‌جویی (حاصل انتقاد).
نگویید: پس همسران چه‌گونه نقص‌های همدیگر را رفع کنند و یکدیگر را رشد دهند؟
زیرا می‌گوییم: هرگز چنین نتیجه مطلوبی از انتقاد همسران حاصل نمی‌شود. زندگی‌های بسیاری را کاوش کرده‌ایم؛ هرگز انتقادهای همسران، نتیجه مطلوب نداشته است. مشاوره‌های بسیارمان نیز همین را نشان می‌دهد.
از این سراب، آب نطلبید، که اینجا اصلاً آبی وجود ندارد.

علی‌اکبر مظاهری
۸ خرداد ۹۸